اقتصاد گلستان بر مبنای زراعت ، باغداری، دامپروری و سایر فعالیت های حوزه کشاورزی بنا شده و حدود ۵۰ هزار بهره‌بردار بخش‌های مختلف در این حوزه‌ها فعالیت دارند.

باغداری به ویژه باغات مرکبات پس از دامداری و کشت گندم و جو بیشترین بهره‌برداران را در گلستان به خود اختصاص داده است.

آب و هوای مطلوب، خاک حاصلخیر و دسترسی آسان به منابع آبی، فرصت مناسبی برای اهالی گلستان است تا با تولید انبوه مرکبات مانند پرتقال و نارنگی بتوانند علاوه بر اشتغال‌آفرینی و تامین مایحتاح استان، زمینه صادارت و ارزآوری برای کشور را فراهم کنند.

کیفیت مطلوب و طعم مناسب مرکبات گلستان سبب شده تا این محصولات درآنسوی مرزها طرفداران پرشماری داشته باشد که با برنامه‌ریزی و پیش‌بینی تمهیدات لازم می‌توان بخشی عمده‌ای از مشکل بیکاری مردم منطقه به ویژه ساکنان غرب گلستان را برطرف کرد.

مراد ریاحی یکی از باغداران بندرگزی به ایرنا گفت : باید بپذیریم که زیرساخت‌های لازم برای انبار و یا فرآوری مرکبات در گلستان کافی نیست و تناسبی با تولید این محصولات ندارد.

وی افزود: اقلیم مناسب و زمین‌های مستعد فرصتی مناسب برای توسعه باغداری به ویژه مرکبات در گلستان فراهم کرده اما تاکنون اقدام ویژه‌ای برای حمایت از این کسب و کار طراحی نشده است .

ریاحی ادامه داد: با وجود اینکه حدود نیم قرن است که در غرب گلستان مرکبات برداشت می‌شود اما کارخانه و صنایع تبدیلی و حتی سورتینگ کافی در منطقه ایجاد نشده و دسترنج و زحمیت یکساله باغداران بر روی درختان خراب می‌شود.

این باغدار بندرگزی به سرمای روزهای اخیر اشاره کرد و گفت: برخی باغداران ما امیدوار بودند قیمت مرکبات اندکی بیشتر شود و به‌همین دلیل محصول را روی درخت نگه‌داشتند اما با سوز سرماب هفته گذشته، همه محصولات دچار یخ‌زدگی شد.

یکی دیگر از باغداران هم گفت : نرخ هر کیلوگرم پرتقال تامسون روی درخت ۳ هزار تومان و در بازار ۵ هزار تومان است که از این مبلغ باغدار باید حدود ۲ هزار و ۵۰۰ تومان بابت هزینه کارگر، جعبه، حق کمیسیون و کرایه حمل بار پرداخت کند.

میلاد کمانگری با بیان این نکته که گویی اراده ای برای حل مشکلات باغداران وجود ندارد، افزود: مشکل خرید محصول از باغداران به موضوعی تکراری تبدیل شده است.

وی هزینه تمام شده تولید یک کیلوگرم پرتقال را بیش از ۶ هزار تومان اعلام کرد و گفت: قیمت خرید اعلامی برای باغداران صرفه اقتصادی ندارد و به این ترتیب آنها رغبتی برای برداشت محصولی که یک سال برای آن زحمت کشیدند، ندارند.

به گفته او، به رغم اینکه غرب گلستان قطب مرکبات محسوب می شود اما با این روند، کشاورزان به واسطه عدم صرفه اقتصادی ناگزیر به قطع درختان مثمر چندین ساله خواهند شد.

عضو اتحادیه باغداران بندرگز هم گفت: قیمتی فعلی مرکبات برای باغداران به صرفه نیست و حتی برخی از آنها رغبتی به برداشت محصول ندارند، زیرا معتقدند قیمت فروش نمی‌تواند هزنیه برداشت آن را جبران کند.

محسن لطیفی افزود: افزایش بی‌رویه قیمت نهاده‌های باغبانی بویژه کود ، سم ، اجرای عملیات آبیاری قطره‌ای ، هزینه ساخت انبار ذخیره استاندارد ، افزایش هزینه کارگری و مهم‌تر از همه نبود بازار فروش محصول از جمله مشکلات فراروی باغداران است

وی گفت : قیمت مرکبات نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کمتر شده و باغداری را برای باغداران خسارت‌زا کرده است.

وی ادامه داد: وقتی مرکبات خریدار ندارد سر و کله دلالان پیدا می شود آنان وقتی می‌بیند محصول روی دست باغدار مانده آن را با قیمت کمتری از او می‌خرد چون می‌داند باغدار چاره‌ای جز فروش ندارد.

لطیفی با بیان این نکته که بازار کشش خرید محصول مرکبات را ندارد، افزود: این یک معضل بزرگی است که تولیدکننده با آن روبه رو می‌شود.

به گفته این باغدار گلستانی، عدم وجود صنایع تبدیلی در استان همچنین نبود کارخانه‌های فرآوری موجب شده تا باغدار نتواند مانع زیاندهی محصولات باغی شود.

وی خاطرنشان کرد: دولت اگر هیچ حمایتی از باغداران نداشته باشد، باغداری در گلستان سرنوشت بدتری پیدا خواهد کرد.

به گفته این باغدار گلستان، قیمت تمام شده بالا، گرانی تعرفه گمرکی کالاهای ایرانی صادراتی به کشورهای همسایه و بالا بودن نرخ حمل و نقل باعث شده تا موفقیت زیادی در صادرات مرکبات نداشته باشیم.

معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان هم به خبرنگار ایرنا گفت: براساس آمارهای سازمان جهاد کشاورزی امسال ۱۱۰ هزار تن انواع مرکبات از باغات این استان برداشت شده است.

حسین پهلوانان افزود: در گلستان حدود ۶ هزار هکتار باغ نارنگی و پرتقال و دیگر مرکبات وجود دارد و امسال حدود ۱۰۰ هزار تن محصول در این باغات برداشت شد.

وی ادامه داد: هر ساله سازمان تعاون روستایی عهده‌دار خرید و دپو مرکبات بود ولی امسال و بر اساس بخش نامه‌های بالادستی این وظیفه به اتحادیه و صنف باغداران سپرده شده است .

پهلوانان افزود : به سبب نبود اتحادیه منسجم و قدرتمند در گلستان، امکان خرید برای تنظیم بازار و انبار میوه مازاد به طور کامل میسر نشده و برخی از باغداران به اجبار محصول خود را به قیمت‌های اندک در محدوده ۴ هزار تومان به فروش رساندند که کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد.

وی گفت : برخی اقدامات فنی و کمک های پشتیبانی مانند توسعه سیستم آبیاری تحت فشار، توسعه سیستم کود آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی، احداث باغ به شیوه پشته‌ای، توسعه ارقام جدید با عملکرد بالا و پیش‌رس، تولید نهال‌های استاندارد و گواهی شده و از همه مهم‌تر ذخیره‌سازی مناسب و کاهش ضایعات از جمله مباحثی هستند که اتحادیه و صنف مرکبات‌داران باید برای آنها برنامه‌ریزی کند

معاون جهاد گلستان گفت :‌ از ابتدای امسال تاکنون ۳۵ هزار دلار انواع میوه از گلستان به مقصد افغانستان، ترکمنستان و قزاقستان صادر شده که بخش عمده آن را مرکبات به ویژه پرتقال تشکیل می‌دهند.

وی افزود: بر اساس آمارهای موجود ۱۰۰ هزار تن از محصول تولیدی مرکبات گلستان پرتقال و حدود ۱۰ هزار تن نارنگی است که حدود ۳۰ درصد این محصول تازه خوری و ۷۰ درصد دیگر ذخیره شده، بخشی به سایر استان‌ها ارسال و بقیه صادر می‌شود.

نماینده مردم کردکوی، گمیشان، بندرترکمن و بندرگز در مجلس شورای اسلامی هم گفت: کاهش قیمت خرید محصول باعث شده تا باغداران برداشت مرکبات را رها کنند و این فرایند باعث شده تا محصول بر روی درخت باقی بماند.

عبدالجلال ایری اظهار کرد: تولید مرکبات به دلیل نبود صنایع تبدیلی و فرآوری در گلستان برای باغداران صرفه اقتصادی نداشته و آنها اقدام به قطع درختان مثمر کرده‌اند.

وی با بیان این نکته که غرب گلستان قطب تولید مرکبات است، بیان کرد: باغداران این منطقه به دلیل عدم نقدینگی دیگر قادر به تولید نیستند و یکی از راهکارهای نجات این حوزه ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری آنها در این ناحیه است.

ایری یادآورشد: با وجود ظرفیت حوزه تولید گلستان به علت نبود برنامه جامع، از این ظرفیت استفاده درستی نشده است.

وی ادامه داد: باغداری در گلستان بدون برنامه است که این بی برنامگی در تولید و حمایت از باغداران مشکلات زیادی را برای بهره برداران ایجاد کرده است.

نماینده مردم غرب گلستان در مجلس اضافه کرد: مشخص‌شدن قیمت خرید تضمینی برخی از محصولات کشاورزی بعد از کاشت محصول نشان دهنده نبود برنامه شاخص در بخش تولید کشور است.

برزعلی رییس سازمان جهاد کشاورزی گلستان هم گفت: امسال میوه مورد نیاز شب عید استان از باغداران و باغات استان و با خرید محصول از بهمن‌ماه تامین می‌شود.

طبق گزارش باغبانی سازمان جهادکشاورزی گلستان، در این استان ۳۳ هزار و ۲۰۰ باغ شامل آلو، شلیل، هلو، زیتون، انار، پرتقال، نارنگی، نارنج و برخی میوه‌های دیگر وجود دارد که بیشترین سطح آن مربوط به زیتون است.

استان گلستان واقع در شمال ایران با داشتن هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا، از قطب‌های مهم کشاورزی و باغی کشور به شمار می‌رود.