ارایه خدمات اورژانس پیش بیمارستانی، در سوانح عمدی و غیرعمدی، حوادث غیرمترقبه و فوریت‌های پزشکی در هنگام بروز بیماری‌های نوپدید، جدید و بلایای طبیعی و انسان ساخت برای آحاد مردم با هر ملیت و تابعیتی، برنامه‌ریزی طرح‌های توسعه کمی و کیفی پایگاه‌های اروژانس شهری، جاده‌ای، ریلی، هوایی، دریایی، نو ترکیبی و نوین، فرماندهی و هدایت عملیات، تریاژ و درمان اضطراری بیمار یا مصدوم در محل حادثه و انتقال وی به نخستین و مناسب‌ترین مرکز بهداشتی و درمانی از جمله وظایف اصلی این سازمان است که فعالیت آن از لحظه ورود به صحنه حادثه آغاز و تا رساندن مصدوم یا بیمار به مرکز درمانی به پایان می‌رسد.

به اعتقاد کارشناسان اجرای کامل و به نحو احسن شرح وظایف پیش بینی شده برای هر اداره، نهاد و سازمان مستلزم تامین زیرساخت‌های مورد نیاز اعم از نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده، تجهیزات و امکانات سخت و نرم افزاری و فضای مناسب اداری است تا مردم به بهترین شکل ممکن از خدمات آن برخوردار شوند.

مطابق داده‌های موجود، هم اکنون استان ۲ میلیون نفری گلستان دارای ۶۳ پایگاه اورژانس ۱۱۵ با ۱۰۵ دستگاه آمبولانس است، که ۲۴ پایگاه شهری، ۳۷ پایگاه جاده‌ای، یک پایگاه هوایی و یک پایگاه سیار (اتوبوس آمبولانس) هستند.

به گفته رییس مرکز فوریت‌های پزشکی پیش بیمارستانی (اورژانس ۱۱۵) گلستان، فرسودگی آمبولانس‌ها، ناوگان حمل و نقل و برخی از تجهیزات، عمده‌ترین مشکل این بخش خدماتی از حوزه بهداشت و درمان استان است.

محمدجواد مقسمی بیان داشت: عمر بالا و فرسودگی آمبولانس‌ها در گلستان به گونه‌ای است که هر روز به طور متوسط ۲۵ دستگاه از مجموع ۱۰۵ دستگاه فعلی نیاز به تعمیر پیدا کرده و به تعمیرگاه می‌روند.

وی میانگن عمر ناوگان اورژانس ۱۱۵ گلستان را ۱۲.۵ سال اعلام کرد و گفت: بطور متوسط سالانه ۱۸ میلیارد تومان اعتبار فقط صرف تعمیر آمبولانس‌های این استان می‌شود که رقم بالایی است.

مقسمی با تاکید برضرورت سرعت بخشیدن به نوسازی ناوگان خودرویی اورژانس ۱۱۵ در گلستان اضافه کرد: البته این مشکل در سراسر کشور وجود دارد و متولیان قول نوسازی آن را داده‌اند.

رییس مرکز فوریت‌های پزشکی اورژانس ۱۱۵ گلستان با اشاره به برگزاری چند روز پیش “سی و نهمین همایش روسای سازمان‌های اورژانس کشور در یزد” گفت: در آن همایش مساله فرسودگی ناوگان خودرویی مطرح شد که رییس سازمان اورژانس کشور اعلام کرد، ظرف یکسال آینده هزار و ۵۰۰ دستگاه آمبولانس جدید به سیستم اورژانس اضافه خواهد شد.

وی افزود: درصورت تحقق این موضوع و توزیع آمبولانس‌های جدید انشاالله وضعیت ناوگان اورژانس ۱۱۵ استان‌های کشور از جمله گلستان بهبود می‌یابد.

مقسمی اضافه کرد: باوجود فرسودگی آمبولانس های اورژانس گلستان اما همکاران ما در این نهاد با چنگ و دندان به بیماران و مصدومان سوانح رانندگی خدمات ارائه می‌کنند.

حال اورژانسی آمبولانس‌های ۱۱۵ گنبدکاووس

باوجود نامناسب بودن وضعیت ناوگان خودرویی اورژانس ۱۱۵ گلستان حال گنبدکاووس در بین ۱۴ شهرستان‌ این استان وخیم و به اصطلاح اورژانسی‌تر است به گونه‌ای که هم اکنون حدود دوسوم آمبولانس‌های مرکز فوریت‌های پیش بیمارستانی این شهرستان مرزی دارای عمر بالا، فرسوده و از رده خارج هستند.

گنبدکاووس با ۴۱۱ هزار نفر جمعیت دومین شهرستان گلستان و با پنج هزار و ۷۲ کیلومتر مربع بزرگترین شهرستان این استان شمالی به شمار می‌رود، برای برون رفت از وضعیت فعلی نیاز به اهتمام ویژه دولت و متولیان وزارت بهداشت دارد.

به گفته سرپرست اورژانس پیش بیمارستانی گنبدکاووس هم اکنون این شهرستان مرزی با چهار پایگاه شهری و ۶ پایگاه روستایی یا جاده‌ای با ۱۸ دستگاه آمبولانس که فقط ۱۱ مورد آن فعال است و نیز ۱۴۰ نیروی تخصصی به مردم این خطه از ایران اسلامی و بعضا در مواقع اضطراری و بحرانی به اهالی شرق استان گلستان نیز خدمات پیش بیمارستانی ارائه می‌کند.

محمدرضا منتظری افزود: طی چند سال اخیر یک دستگاه موتورلانس (برای ارائه خدمات به بیماران و مصدومان در ساعات شلوغ و پرترافیک شهری) و یک دستگاه اتوبوس آمبولانس هم به گنبدکاووس داده شده که بیشتر در مواقع اضطراری و بحران‌ها (حوادث و بلایای طبیعی و سوانح رانندگی با تلفات بالا) از آن استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه پایگاه‌های روستایی و جاده‌ای گنبدکاووس در “اینچه برون، داشلی برون، باغلی مرامه، سلطانعلی، چای قوشان و ایمرمحمدقلی آخوند” واقع اند، اضافه کرد: به سبب وسعت شهرستان، پراکندگی روستاها و فاصله بین برخی پایگاه‌های جاده‌ای از جمله اینچه برون با گنبدکاووس که ۷۰ کیلومتر است یا پایگاه “دماغ” بخش داشلی برون گنبد تا “قره گل” مراوه‌تپه که ۷۰ کیلومتر است، نیاز به چند پایگاه دیگر جاده‌ای داریم.

منتظری ادامه داد: مطابق استانداردهای موجود باید فاصله بین ۲ پایگاه امداد جاده‌ای ۴۰ کیلومتر باشد که این موضوع در برخی پایگاه‌های اورژانس در مناطق روستایی گنبدکاووس از جمله ۲ پایگاه اشاره شده به سبب پراکندگی روستاها و وسعت بالای شهرستان رعایت نشده است.

سرپرست اورژانس پیش بیمارستانی گنبدکاووس بیان داشت: برای رفع این معضل، مجوز احداث یک پایگاه امداد جاده‌ای در روستای “چپرقویمه” برای جبران فاصله ۲ پایگاه پیامبر اعظم(ص) گنبد و اینچه برون اخذ شده اما آمبولانس و فضای فیزیکی مناسب برای راه‌اندازی آن وجود ندارد.

وی افزود: پیگیر اخذ مجوز راه‌اندازی یک پایگاه امداد جاده‌ای در روستای “کُرند” برای کاهش فاصله بین ۲ پایگاه “دماغ” بخش داشلی برون گنبد و “قره گل” مراوه تپه نیز هستیم اما هنوز تلاش‌ها برای تحقق آن به نتیجه نرسیده است.

منتظری اضافه کرد: در مجموع شهرستان گنبدکاووس مطابق استانداردهای موجود به پنج پایگاه اورژانس شهری و جاده‌ای دیگر با تجهیزات لجستیکی کامل از جمله آمبولانس مجهز، فضای فیزیکی مناسب و نیروی انسانی نیاز دارد.

به گفته وی، برای راه‌اندازی هر پایگاه اورژانس حداقل یک دستگاه آمبولانس مجهز، ۸ نفر نیروی انسانی متخصص، فضای فیزیکی با تجهیزات لجستیکی کامل نیاز دارد که تحقق هر پایگاه هزینه‌ای چندین میلیارد تومانی نیاز دارد.

سرپرست اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس همچنین گفت: مطابق استاندارد تعریف شده سازمان اورژانس کشور، شهرها تا جمعیت ۲۰ هزار نفر یک پایگاه، تا ۶۰ هزار نفر ۲ پایگاه و بالای ۶۰ هزار نفر به ازای هر ۵۰ هزار نفر یک پایگاه اورژانس نیاز است.

منتظری افزود: برای شهر گنبدکاووس مجوز ۲ پایگاه پنجم و ششم اخذ شده است که در صورت تامین آمبولانس، نیروی انسانی و فضای فیزیکی مناسب می‌توانیم آنرا راه اندازی کنیم.

وی به نامه شماره ۱.۲۸۶ مورخه ۲۶ فروردین ۱۴۰۱ معاون کنترل و هماهنگی پاسخ بیمارستان مدیریت بحران وزارت کشور با موضوع ساماندهی پوشش فراگیر خدمات فوریت‌های پزشکی پیش بیمارستانی اشاره کرد و گفت: مطابق این نامه، وزارت کشور شهرداری‌ها را مکلف کرده تا فضای فیزیکی مناسب در اختیار اورژانس ۱۱۵ قرار دهد و یا نسبت به بهسازی فضاهای موجود اقدام نمایند.

منتظری اضافه کرد: هم اکنون فضای فیزیکی ۲ پایگاه شماره یک و پیامبر اعظم (ص) گنبدکاووس نامناسب است که باید بهسازی یا مکان جدید برای آنها احداث شود.

ناوگان فرسوده و از رده خارج معضل اصلی اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس

سرپرست اورژانس پیش بیمارستانی گنبدکاووس همچنین گفت: در کنار کمبود پایگاه و فضاهای مناسب اورژانس ۱۱۵ در این شهرستان، معضل قدمت بالا و فرسودگی آمبولانس‌ها از مهمترین مشکلات این نهاد خدماتی در بیشترهای کشور، استان گلستان و نیز گنبدکاووس است.

منتظری بابیان اینکه مطابق استانداردها عمر مفید آمبولانس بین حداقل پنج تا حداکثر ۱۰ سال است، افزود: میانگین عمر ناوگان اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس بالای ۱۴ سال است که نیاز به نوسازی دارند.

وی اضافه کرد: به سبب قدمت بالا و فرسودگی آمبولانس‌های اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس هر ماه حجم زیادی از منابع باید صرف تعمیرات آنها شود.

منتظری تعداد آمبولانس های اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس را ۱۸ دستگاه اعلام کرد و گفت: فقط ۱۱ دستگاه از این خودروها فعال هستند ضمن اینکه در مجموع حداقل باید ۱۱ دستگاه آمبولانس این نهاد از چرخه خدمت رسانی خارج و خودروهای جدید جایگزین آن شود.

وی یادآور شد: از سال ۹۸ تاکنون فقط سه دستگاه آمبولانس نو به اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس داده شده با این حال همچنان ۱۱ دستگاه خودروی این نهاد نیاز به نوسازی دارد.

سرپرست اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس ادامه داد: با همه این مسائل و مشکلات زیرساختی مطرح شده پرسنل خدوم اورژانس پیش بیمارستانی این شهرستان (مطابق آمار سال ۱۴۰۱) روزانه بالای ۷۰ ماموریت جهت ارائه خدمات فوریت‌های پزشکی به بیماران یا مصدومان سوانح رانندگی انجام می‌دهند که قابل تقدیر است.

منتظری با یادآوری اینکه میزان ماموریت‌های پرسنل اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس در زمان شیوع کرونا به ۱۷۰ مورد در روز نیز افزایش می‌یافت، بیان داشت: در مجموع طی سال قبل ۲۵ هزار و ۱۰۰ ماموریت توسط اورژانس ۱۱۵ این شهرستان انجام شد که حدود ۱۰ درصد بیشتر از سال ۱۴۰۰ بوده است.

وی، میانگین زمان حضور نیروهای اورژانس گنبدکاووس بر بالین بیمار و مصدومان سوانح رانندگی و ترافیکی در ۸۰ درصد ماموریت‌ها را در نقاط شهری ۹ و در ماموریت‌های جاده‌ای ۱۴ دقیقه اعلام کرد و گفت: این زمان تقریبا برابر با میانگین استاندارد کشوری است.

منتظری اضافه کرد: با این حال به سبب کمبود پایگاه، ترافیک شهری و جاده‌ای، بُعد مسافت، پراکندگی روستاها و نقاط جمعیتی و اعزام همزمان چند آمبولانس به ماموریت، در برخی موارد زمان حضور اورژانس بر بالین بیمار یا مصدومان سوانح رانندگی در این شهرستان ۲ و بعضا سه برابر زمان استاندارد است.

سرپرست اورژانس پیش بیمارستانی گنبدکاووس ادامه داد: از مجموع ماموریت‌های این نهاد در سال قبل تعداد چهار هزار و ۸۰۰ مورد آن مربوط به سوانح ترافیکی و جاده‌ای بود ضمن اینکه در تعطیلات نوروز امسال نیز مرکز فوریت‌های پزشکی این شهرستان هزار و ۴۰۰ ماموریت انجام داده که ۲۰۵ مورد آن سوانح ترافیکی و جاده‌ای بود.

وی در جمع بندی سخنان خود، فرسودگی ناوگان آمبولانس‌های اورژانس ۱۱۵، کمبود منابع مالی برای تعمیر و نوسازی آن و کم یاب بودن قطعات تعمیری را از مشکلات اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس ذکر کرد و گفت: اولویت نخست جایگزین کردن آمبولانس‌های جدید و در صورت عدم تحقق آن، تامین منابع مورد نیاز برای بازسازی ناورگان این نهاد خدماتی است.

منتظری از شهرداری گنبدکاووس و جامعه نیکوکاران این شهرستان و استان گلستان هم درخواست کرد درصورت امکان به اورژانس ۱۱۵ گنبدکاووس جهت رفع نیازهای زیرساختی و تامین فضای فیزیکی مناسب مساعدت کنند.